De regels en richtlijnen voor influencers: het blijft een complex gegeven. In 2022 waaide er heel wat stof op rond de verplichting voor influencers om hun adres transparant te communiceren. Ondertussen is die storm gaan liggen en ondanks het feit dat de richtlijnen verspreid zitten bij verschillende instanties zijn we er toch in geslaagd om een eenduidig overzicht te maken van de belangrijkste richtlijnen voor influencers.
Maar hoe zit het nu met de regels voor momfluencers en minderjarige influencers? Wij legden ons oor te luisteren tijdens een webinar georganiseerd door het Content Creators Platform by FeWeb waarin parlementslid Leen Dierick haar wetsvoorstel voor kidfluencers uit de doeken deed, en Sirius Legal een overzicht gaf van de regels in het buitenland.
Bron foto: FeWeb
Het influencerfenomeen
Vandaag de dag is influencen een fenomeen dat maar blijft uitbreiden. Iedereen kan het doen en betrokken worden, ook kinderen. Influencen kan heel kleinschalig beginnen, maar uitgroeien tot een heuse commerciële activiteit. Om die reden is parlementslid Leen Dierick, parlementslid bezorgd over de regels die gelden voor kinderen. Ze kwam tot de volgende vaststellingen:
- Een groot deel van de bestaande wetgeving is van toepassing op influencers.
- De bestaande wetgeving is niet aangepast aan het influencerfenomeen.
- Er is nood aan duidelijkheid en rechtszekerheid.
4 vragen om te stellen
Er zijn volgens Leen 4 vragen te stellen rondom de bescherming van minderjarige influencers:
1. Wat is de context vandaag? 💸
Door de constant veranderende marketingwereld schakelen alsmaar meer bedrijven influencers in voor het promoten van hun producten. Ook minderjarigen worden ingeschakeld, want zij spreken een jongere doelgroep aan en dit brengt veel likes op. Vaak zijn de ouders zelf influencers en bouwen ze hun eigen kanaal op waar ze dan ook hun kinderen bij betrekken. Met influencen is ook geld gekoppeld en dat baart Leen zorgen.
2. Wat zegt de huidige wetgeving over minderjarige influencers? ✍
In de huidige wetgeving staat dat kinderen boven 15 jaar mogen werken via een studentencontract. Kinderen onder de 15 jaar daarentegen mogen geen arbeid verrichten. Ze mogen enkel welomschreven activiteiten verrichten zoals fotosessies, dans en musicals. Dit moet geregeld worden via individuele afwijkingen op kinderarbeid. Er zijn ook maar een paar activiteiten die worden toegelaten en de vergoeding ervan moet op een geïndividualiseerde spaarrekening van het kind gestort worden.
3. Voor welke problemen zorgt de huidige wetgeving? ⚠️
Het eerste probleem is dat het op dit moment onduidelijk is of er voor minderjarigen toestemming nodig is voor influenceractiviteiten. De regel nu zegt dat ouders per kind een individuele afwijking op de wet voor kinderarbeid dienen aan te vragen, maar in praktijk gebeurt dit amper. Daarbij komt ook nog eens dat de termen die de individuele afwijking omschrijven, onvoldoende zijn aangepast aan de digitale evolutie.
Het volgende probleem is dat het aantal afwijkingen dat toegestaan te beperkt is. Ouders kunnen dit maar 6 keer per jaar opvragen voor kinderen tot 6 jaar, 12 keer voor kinderen tussen 7 en 11 jaar en 24 keer voor kinderen tussen 12 en 15 jaar. Zo een afwijking mag maximaal 4 uur duren. Duurt de activiteit toch minder lang dan 4 uur dan ben je de rest van de uren kwijt.
Het laatste probleem is dat de aanvraag voor zo een afwijking heel traag en bureaucratisch verloopt. De aanvraag moet 1 maand voor de activiteit gebeuren, maar als influencer is 1 maand erg lang om op goedkeuring te wachten. Dit maakt het onmogelijk om deze regel toe te passen in de influencerwereld die zich vooral afspeelt op sociale media, waar alles snel moet gaan en men inspeelt op de actualiteit.
4. Welke oplossingen biedt het wetsvoorstel? ⚙️
Volgens Leen is het cruciaal om de huidige wetten aan te passen aan de trends van vandaag. Het invoegen van de term “audio-, visuele- en audiovisuele opnamen” zorgt ervoor dat alle influenceractiviteiten gebundeld en gedekt zijn. Het is ook beter om enkel een afwijking te moeten aanvragen wanneer er een firma/contract gekoppeld is aan de activiteit en niet meer voor privécontent.
De aanvraagprocedure voor een individuele afwijking is nu erg lang, Leen zou deze graag verkort en gedigitaliseerd zien zodat de aanvraag binnen 24 uur ontvangen kan worden. Omdat de regels nu niet echt duidelijk zijn, is ze ook voorstander van een informatiecampagne voor ouders en opdrachtgevers over de individuele afwijking.
Het is belangrijk dat kinderen niet ingezet worden door ouders om veel geld te verdienen. In andere landen kan dit soms wel het geval zijn. Mocht dit ooit ook in België gebeuren dan pleit Leen voor een regulering van de vergoeding voor kinderen. Leen wil ook graag dat er meer momenten komen waarop kinderen activiteiten mogen uitvoeren, maar daarbij komt dat ze wel een maximaal aantal uren per jaar wil invoeren voor het uitvoeren van die activiteiten.
Doel van het wetsvoorstel
Het is de bedoeling om kinderen meer activiteiten te laten uitoefen op meer momenten maar binnen een bepaalde uurregeling. Het is belangrijk om minderjarigen te blijven beschermen, maar hen toch meer flexibiliteit te geven. De digitale wereld evolueert, maar de regels van vroeger blijven behouden en dat past niet in de tijdgeest. De wet afstemmen op de realiteit, dat is het plan.
Hoe is de situatie in de buurlanden?
België is lang niet het enige land waar influencers actief zijn. Over de hele wereld groeit het begrip influencen. Maar hoe gaat het er aan toe in onze buurlanden Frankrijk, Nederland en Duitsland? Bart Van den Brande en Isha Upadhyaya van Sirius Legal vatten het samen:
Frankrijk
Kinderarbeid is er verboden tot 16 jaar, tenzij er individuele toestemming is. Tussen 16 en 18 jaar is het wel toegelaten maar onder voorwaarden.
Ouders moeten toestemming vragen onder de volgende voorwaarden:
- Financiële en psychologische bescherming,
- Sociale inspectie om een kind online te plaatsen,
- Inkomsten verplicht naar het kind,
- Kinderen hebben het recht om verwijdering van foto’s te vragen, maar in praktijk is dit veel moeilijker, en
- Verplichtingen van adverteerders en platformen.
Nederland & Duitsland
Kinderarbeid is in Nederland verboden tot 13 jaar tenzij er individuele toestemming is. Tussen 14 en 18 jaar is het toegelaten onder voorwaarden. Er is een uitzondering mogelijk op deze regel met toestemming van sociale inspectie. In Nederland zijn ze ook bezig om een meldpunt op te zetten. In Duitsland is de situatie gelijkaardig aan die van Nederland. Maar er zijn ook nog veel landen die zoekende zijn in hun aanpak naar de wet rond momfluencers & kidfluencers.
Key take-aways met betrekking tot mom- en kidfluencers
- Op dit moment is er heel weinig wetgeving rond kinderarbeid.
- Nederland is bezig met de opstart van een meldpunt, een interessant gegeven om in het oog te houden.
- Hoe kunnen we ervoor zorgen dat minderjarigen veilig en flexibel aan de slag kunnen?
- Het zijn niet enkel de ouders die ervoor moeten zorgen dat het veiliger wordt voor minderjarigen, ook adverteerders en social media platformen moeten hun steentje bijdragen.
- Hoe moet je omgaan met de inkomsten en hoe bereken je die?
Het is duidelijk dat dit geen probleem is dat in 1-2-3 opgelost is. Voor nu blijft de huidige wetgeving nog van kracht. Er valt nog een lange weg af te leggen voor dit voorstel om goedgekeurd te worden, maar de eerste aanzet is gegeven. Met de voorgaande lanceringen van regels in het achterhoofd lijkt het ons vooral belangrijk dat het voorstel realistisch is én dat de betrokken partijen voldoende gehoord worden om een (nieuwe) klucht te vermijden!
Heb je zelf bedenkingen of suggesties? Laat het ons weten!